De waarheid achter de hype hybride leren

Wat is hybride leren?

Hybride betekent dat je twee elementen van verschillende eigenschappen met elkaar vermengt. Met betrekking tot leren legt Surf het als volgt uit:

Bij hybride leren volgt een deel van de studenten het onderwijs online, terwijl
de andere studenten tegelijkertijd het onderwijs volgen in een fysieke ruimte. Het is dus een combinatie van synchroon online en offline onderwijs.

Dit is één definitie van hybride leren. Daarnaast bestaat de term hybride leren of hybride leeromgeving al in een andere betekenis in het beroepsonderwijs. Hier gaat het om: de combinatie van schools leren en leren op de werkplek (in de beroepspraktijk). School en praktijk worden met elkaar verweven. Dit kan bijvoorbeeld zijn in de vorm van werkplekleren, co-makerships, labs of praktijkroutes.

We gaan in dit artikel verder in op de definitie van hybride onderwijs zoals Surf deze hanteert.

Waarom hybride onderwijs?

De coronapandemie met onderwijs op 1,5 meter afstand heeft ervoor gezorgd dat hybride onderwijs een vlucht heeft genomen. Doordat er minder studenten in een lokaal mochten zitten, moest de vorm van het onderwijs anders worden ingericht. Met bijvoorbeeld de helft van de studenten in het klaslokaal en de andere helft online aanwezig. Zij volgen wel allemaal op hetzelfde moment dezelfde les. Deze onderwijsvorm wordt ook wel het hybride klaslokaal genoemd.

Deze vorm is ook geschikt als enkele studenten ziek thuis zitten of door een beperking niet in het klaslokaal aanwezig kunnen zijn. Ook past een hybride klaslokaal bij de flexibilisering van het onderwijs: studenten kunnen eenvoudiger het leren aanpassen aan hun eigen schema (wel of niet op locatie). En onderwijsinstellingen kunnen gemakkelijker over locaties heen lesgeven.

Hoe aan de slag met hybride onderwijs?

Bij hybride onderwijs wil je een activerende en technisch goedwerkende leeromgeving creëren waarin de studenten die online zijn én de studenten in de fysieke ruimte met elkaar interactie kunnen aangaan. Dit vraagt nogal wat van zowel de onderwijsinstelling als de docent – op zowel het technische als didactische vlak – in vergelijking met volledig fysiek of volledig online onderwijs.

Saxion Hogeschool heeft in het corona-schooljaar 2020-2021 binnen Saxion Parttime School (SPS) de pilot Hybride Klaslokalen uitgevoerd. Alle uitdagingen, tips en aanbevelingen die de onderzoekers uit deze pilot binnen deeltijdonderwijs hebben gehaald, staan op een overzichtelijke factsheet samengevat.

Hoe werkt het voor de docent?

Eén van de uitdagingen die in het factsheet wordt genoemd, is dat een hybride setting meer vraagt van de docent dan een volledig fysieke leeromgeving. Zowel qua mentale belasting,
operationele taken als didactische vaardigheden.

Rosalien van der Meer is een van de onderzoekers binnen deze pilot. “Docenten kunnen zich niet alles tegelijkertijd eigen maken. Een aanbeveling is om eerst te starten met het beheersen van de techniek en daarna aandacht te besteden aan de didactiek. Hoe werken alle technische zaken? Wat is een ideaal camerastandpunt zodat je als docent zowel de studenten in de klas als de groep online kunt zien? Dit is ook van invloed op de verbondenheid en sociale interactie met de studenten.”

“Voordat je een hybride klaslokaal inricht, is het ook van belang om te kijken of het wel het doel van je les dient. Past deze vorm bij de leeruitkomsten? Het aanleren van goede gespreksvaardigheden is in hybride vorm bijvoorbeeld lastiger dan wanneer je alle studenten fysiek in één ruimte hebt.”

Wil je meer achtergrond over het onderzoek? Lees dan het artikel op Scienceguide.

Vind je dit interessant, download dan hieronder ook het Whitepaper ‘Gamification’.