Onderwijstermen als blended learning, hybride leren, flexibilisering, gamification, virtual reality, virtual classroom en flipping the classroom vliegen je de laatste tijd om de oren. Maar wat is het precies? En wat kun je ermee als docent in het mbo of hbo? In deze serie de waarheid achter onderwijstermen. De tweede term die we uitlichten: flexibilisering.
Flexibilisering betekent dat het onderwijs veel meer op maat voor iedere student wordt ingericht. Ofwel: de student krijgt de regie over zijn of haar eigen leerproces.
SURF omschrijft het als volgt:
Flexibel onderwijs is onderwijs dat studenten keuzevrijheid biedt. Hierdoor kunnen studenten bijvoorbeeld tijd- en plaats-onafhankelijk onderwijs volgen, in hun eigen tempo en volgens hun eigen planning. Ook werkvormen en leermiddelen kunnen flexibel worden aangeboden. Flexibel onderwijs kan te maken hebben met wat studenten leren (inhoudelijke keuzevrijheid, onderwijs passend bij hun achtergrond) en hoe studenten leren (op hun eigen tijd en plaats en in hun eigen tempo, op hun eigen niveau en manier).
De ene student is de andere niet. De diversiteit in kenmerken, behoeften, achtergrond en situatie van studenten wordt groter. En ook de arbeidsmarkt waar het hoger en middelbaar onderwijs op voorbereiden, is in ontwikkeling door digitalisering, globalisering en vergrijzing. Flexibeler onderwijsaanbod moet het leven lang ontwikkelen aantrekkelijker maken, juist ook voor werkenden. Meer flexibiliteit is dus nodig voor de toekomst, is onder meer te lezen in de strategische agenda Hoger onderwijs en onderzoek Houdbaar voor de toekomst.
Genoeg! Veel onderwijsinstellingen het mbo en hbo zetten al in op keuzemogelijkheden in het curriculum, het meer inspelen op de toenemende diversiteit onder studenten en het meer personaliseren van onderwijs.
Laten we eens inzoomen op de pilot ‘flexibilisering hoger onderwijs’, die vanuit de Rijksoverheid is ingezet. Deze bestaat uit drie experimenten, waarvan het experiment ‘leeruitkomsten’ de grootste is. Hieraan doen 21 hogescholen mee, met deeltijd- en duaal onderwijs. In dit experiment werkt een school niet met een vast onderwijsprogramma, maar met leeruitkomsten. In die leeruitkomsten is uitgewerkt wat studenten moeten kennen en kunnen. Maar niet hoe het bijbehorende programma eruit moet zien. Het gaat dus om het eindresultaat van het leerproces en niet de weg ernaartoe. Gekoppeld aan de definitie van SURF gaat het hier om wat studenten leren. Naar wens kan hoe studenten leren hieraan worden toegevoegd.
Het experiment loopt tot juni 2022, en is inmiddels twee keer geëvalueerd. De uitkomsten hiervan zijn positief. De Rijksoverheid geeft aan dat bij de hbo-instellingen die meedoen zich meer studenten hebben aangemeld dan bij instellingen die niet meedoen. En dat de aansluiting op de beroepspraktijk is verbeterd. De minister van OCW wil daarom flexibel onderwijs en werken met leeruitkomsten opnemen in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. Het wetsvoorstel moet het studiejaar 2022-2023 ingaan.
Lees meer over de pilot flexibilisering hoger onderwijs.
De omslag van opleidingsroutes naar flexibele studentroutes vraagt nogal wat van onderwijsinstellingen én van docenten. Denk aan de onderwijslogistiek: hoe zit het bijvoorbeeld met het inschrijfproces, roostering en toetsing? Hoe zorg je ervoor dat er een diploma of certificaten kunnen worden uitgereikt? En denk vooral ook aan de rol van docent. Deze zal de regie rondom het leerproces steeds verder moeten verleggen naar de student. De docent wordt daarmee veel meer een coach die de student begeleidt, ondersteunt en uitdaagt.
Hoe je als docent kunt meegaan in het proces van flexibilisering binnen het onderwijs? Daar heeft een aantal hogeschoolbestuurders in ScienceGuide een inspirerend betoog over geschreven. Lees het artikel Flexibilisering vraagt onderwijskundig leiderschap.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Interdum urna, ornare et enim vulputate nibh euismod nisl. Tempus mus risus velit ullamcorper. Nulla ac aliquet nisi imperdiet sed vestibulum dolor mi. Fringilla ullamcorper lacinia arcu molestie vestibulum aliquet adipiscing arcu risus.
Nulla ac aliquet nisi imperdiet sed vestibulum dolor mi. Fringilla ullamcorper lacinia arcu molestie vestibulum aliquet velit ullamcorper pretium.
Ben je docent in het hoger onderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!
Ben je docent in het middelbaar beroepsonderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!
Ben je docent in het hoger onderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!
Ben je docent in het middelbaar beroepsonderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!
