Sterke behoefte aan ethiek
Recent onderzoek naar ethiek in het hoger onderwijs toont aan dat studenten graag een morele professional willen zijn en dat ze beschikken over een moreel kompas. Helaas ontbreekt het hen vaak aan de juiste woorden om hun morele gedachten te uiten.
Heleen Torringa, leerlijnhouder en docent Kritisch Denken en Ethiek bij Avans Hogeschool, herkent het probleem. Zij merkt bijvoorbeeld dat het moeilijk is voor studenten om moreel te handelen. Bijvoorbeeld tijdens stages; uit angst voor een slechte beoordeling of omdat ze het gevoel hebben zich te moeten aanpassen, omdat ze ’toch maar een stagiair’ zijn.
Integreer ethiek in jouw lessen
Heleen pleit voor de integratie van ethiek in de dagelijkse lespraktijk. Tijdens je lessen moedig je studenten aan kritisch te reflecteren op morele vraagstukken. Hiermee verfijn je hun vermogen om na te denken over goed en kwaad, waardoor ze morele competenties ontwikkelen. Maar hoe doe je dit als docent zonder opleiding in filosofie of ethiek? Heleen legt dit uit in haar whitepaper ´Ethiek voor elke hbo-professional´.
Het belang van morele taal
Morele taal speelt bijvoorbeeld een cruciale rol in ethiekonderwijs, vooral omdat studenten hier moeite mee hebben. Als docent dien je echter ook zelf over deze taal te beschikken. Het stelt je in de gelegenheid de juiste vragen te stellen met de juiste woorden en ethische begrippen. Zo is morele verantwoordelijkheid een kernbegrip in de ethiek. Een tip van Heleen is hierover in gesprek te gaan en de `grote´ vragen niet te schuwen.
Denk aan `grote´ vragen als:
- Wat houdt morele verantwoordelijkheid in?
- Wanneer is een moreel verwijt gepast, of lof verdiend?
- En wanneer is het onredelijk om te verwachten dat iemand anders, of jijzelf, anders had moeten handelen?
De whitepaper van Heleen staat boordevol didactische suggesties en praktische voorbeelden om ethiek op een effectieve en betekenisvolle manier in jouw lessen te integreren. Je kunt deze hier downloaden.
Over Heleen Torringa: zij studeerde wijsbegeerte, is opgeleid tot docent filosofie en promoveerde op een proefschrift over kritisch denken. In opdracht van Avans Hogeschool schreef ze in 2023 een Handreiking Ethiek voor docenten zonder opleidingsachtergrond in de ethiek. In de whitepaper vind je óók een link naar deze handreiking.
In deze whitepaper stipt Heleen aan hoe ethiek geïntegreerd kan worden in het hoger beroepsonderwijs. Van alle hbo-docenten. In stage- en afstudeerbegeleiding en in de lessen van vakdocenten. Van docenten business, techniek en bedrijfskunde tot social work, verpleegkunde en kunst. Kortom, in alle kennisdomeinen van het hoger onderwijs.
Ook interessant voor jou
