In Nederland is beroepsonderwijs ongeveer even populair onder vrouwen als onder mannen. In 2019 was de helft van de geslaagde mbo-studenten man, en de helft vrouw. Het doel van beroepsonderwijs is studenten voor een specifiek beroep op te leiden. Dit kunnen bijvoorbeeld beroepen in administratie, gezondheidszorg, onderwijs, technologie of het bedrijfsleven zijn. Technologie speelt een steeds grotere rol in dit type onderwijs. Deze combinatie wordt ook wel ed-tech genoemd. Door ed-tech in het beroepsonderwijs toe te passen gaat er voor studenten een hele nieuwe wereld open waar ze kunnen worden opgeleid voor opkomende specialisaties op de arbeidsmarkt. Om dit te kunnen bereiken is het van belang dat scholen rekening houden met de specifieke korte-termijn-behoeften van studenten. Hiervoor is adaptief leren ontwikkeld.
Adaptief leren heeft ook meerdere voordelen voor studenten met speciale behoeften. Zo biedt het studenten met ADHD bijvoorbeeld een balans tussen het voldoende herhalen van leerstof om hen uit te dagen, maar niet zo veel dat ze verveeld of geïrriteerd raken. In dit artikel beschrijven we hoe met adaptief leren op een creatieve manier een leertraject kan worden ontwikkeld dat is gebaseerd op het leervermogen en de persoonlijke interesses van de student. Hierbij speelt kunstmatige intelligentie (AI) een onmisbare rol.
Een artikel in het tijdschrift Empirical Research in Vocational Education and Training (ERVET) beschrijft meerdere voordelen van adaptief leren voor het beroepsonderwijs. Een daarvan is de mogelijkheid om studenten gepersonaliseerde content aan te bieden die hen zal helpen op weg naar een vervolgopleiding, en hen ook actief betrokken houdt bij hun leerproces. De online data geeft studenten inzicht in wat ze leren, wat hun minder sterke punten zijn, welke leermethoden ze gebruiken, hoe ze problemen aanpakken, en ook wat voor interacties uit deze elementen voortvloeien.
Het is goed voor studenten om op school te worden uitgedaagd. Volgens onderzoek helpt adaptief leren hierbij door intellectueel uitdagende en complexe leertaken te verzorgen. Deze taken zijn gebaseerd op situaties uit het ‘echte’ dagelijkse leven, en hebben daardoor een hoge mate van authenticiteit. De nadruk ligt bij adaptief leren op praktisch onderwijs en het aanleren van beroepsvaardigheden en -kennis, maar bij de leertaken is er ook meer ruimte voor een creatieve insteek.
Adaptief leren biedt ook mogelijkheden voor het aanleren van zowel autonome als collectieve leermethoden en probleemoplossende vaardigheden. Deze manier van onderwijs bevordert de actieve betrokkenheid van studenten bij hun eigen leerproces, onder andere door de reflectieve dialogen die hieruit ontstaan. Adaptief leren stimuleert interactie tussen studenten en docenten, en zorgt ervoor dat studenten op hun eigen tempo kunnen leren. Ze kunnen onderwerpen die ze al goed begrijpen overslaan, en meer tijd besteden aan vaardigheden die ze lastiger vinden.
Adaptief leren combineert verschillende leerstijlen en cognitieve leerstrategieën met onderwijsgerichte technologie en tools voor data-analyse. Zowel auditief, visueel en kinesthetisch ingestelde studenten kunnen hiervan profiteren, omdat voor al deze stijlen specifieke leerprogramma’s kunnen worden samengesteld. Juist hierdoor is adaptief leren zo geschikt voor praktijkgericht beroepsonderwijs. Een of meerdere leerstijlen kunnen in het curriculum worden opgenomen, en zo kan elke student zich op zijn of haar eigen manier en tempo voorbereiden op een toekomstig beroep.
Adaptief leren maakt gebruik van big data om informatie over het leergedrag en de prestaties van studenten vast te leggen en hier conclusies uit te trekken. Docenten hebben zo volledig inzicht in de sterke en zwakkere punten van hun studenten. Na elke uitgevoerde taak wordt informatie hierover verwerkt, waardoor docenten snel en nauwkeurig feedback kunnen geven. Hierdoor begrijpen studenten beter wat ze fout doen, en kunnen ze hun prestaties bij een volgende taak verbeteren.
Er is wel ruimte voor verbetering wat betreft e-learningplatforms en de inzet van technologie voor adaptieve leermethoden. Dit soort systemen zijn sterk afhankelijk van de mate van betrokkenheid van studenten en van het geven van de juiste feedback. Op dit moment wordt er nog niet altijd voldoende rekening gehouden met de persoonlijkheid van de studenten, bijvoorbeeld wat betreft interactie met andere studenten of de docent. Waar sommige studenten sociaal zijn ingesteld en graag deelnemen aan (klassikale) discussies, zijn anderen weer meer individueel ingesteld en houden zich tijdens gezamenlijke activiteiten op de achtergrond. Het is belangrijk dat docenten deze verschillen meenemen in de feedback die ze geven, en dit is in een online leeromgeving niet altijd even makkelijk als offline.
Zoals eerder aangegeven kan verzamelde individuele data docenten inzicht bieden in de voortgang van hun studenten. Een handige manier om die data te verzamelen is het gebruik van oefensets. Docenten kunnen de antwoorden van de studenten direct inzien, en daaruit afleiden in welk deel van de opdracht de student eventueel vastliep of waar hij of zij meer aandacht aan moet besteden. De online oefeningen worden automatisch nagekeken, dus hebben docenten meer tijd voor individuele of klassikale uitleg over de opdrachten, en waar nodig extra met de studenten te oefenen. Juist in het beroepsonderwijs, waar de praktische leerweg centraal staat, is dit een waardevolle manier van lesgeven.
Onderzoek door McKinsey & Company heeft uitgewezen dat docenten tegenwoordig soms wel 40 procent van hun tijd besteden aan bezigheden die net zo goed door AI kunnen worden overgenomen. Als AI wordt ingezet in klaslokalen hebben docenten meerdere uren per week over die ze kunnen spenderen aan andere activiteiten. Dit is positief voor docenten, maar ook studenten profiteren hiervan. “Een doorsnee klaslokaal is enorm divers. Niet alleen wat betreft het niveau van studenten, wat ze begrijpen, maar ook wat hen motiveert en hoe betrokken ze zich voelen,” stelt Jake Bryant, voormalig docent en nu partner bij McKinsey & Co. “Technologie biedt docenten de mogelijkheid om met minder moeite meer persoonlijke uitleg te geven.” Dit is van groot belang in het beroepsonderwijs, omdat studenten zich specialiseren voor een bepaald beroep en de hiervoor benodigde vaardigheden dus tot in detail onder de knie moeten krijgen.
De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) wil landen met sterke digitalisatie in het onderwijs actief ondersteunen. Ze hopen zo andere mensen en onderwijssystemen binnen de OESO aan te sporen tot meer gebruik van digitale technologie en slimme data. Deze manier van lesgeven zorgt namelijk voor een radicale transformatie van het huidige onderwijssysteem en biedt mogelijkheden voor adaptief onderwijs. Zo wordt onderwijs toegankelijker voor iedereen, wordt werk-gericht leren binnen het beroepsonderwijs uitgebreid met nieuwe tools, en kan aandacht worden besteed aan alternatieve vaardigheden die buiten het standaard curriculum vallen.
Adaptief leren geeft studenten meer controle over hun eigen leerproces, waardoor ze zich zelfverzekerder voelen. Bovendien voelen ze door deze aanpak dat ze gewaardeerd worden binnen het schoolsysteem, en dat hun kwaliteiten worden meegenomen in het leerproces. Zo leren ze steeds meer over zichzelf, zoals hun sterke en zwakke punten, en ontdekken ze waar hun interesses liggen. Dit geeft hun persoonlijke ontwikkeling een boost, wat nog versterkt wordt door de grote variëteit aan educatieve content.
De kracht van beroepsonderwijs is dat studenten worden voorbereid op de arbeidsmarkt, waar veel concurrentie en constante vernieuwing is. Technologie kan ervoor zorgen dat studenten tijdens hun studie al leren hoe ze hiermee om kunnen gaan, en hoe ze zich kunnen onderscheiden. Zo kunnen zij de praktijk door middel van augmented reality (AR) en virtual reality (VR) al op school ervaren. Ook is het voor hen goed om tijdens hun schooltijd al wat digitale ‘know-how’ op te doen, omdat technologie in alle facetten van de samenleving sterk in opkomst is. Binnen adaptieve lesmethoden wordt studenten de kans geboden om zichzelf hierin te ontwikkelen en uit te dagen.
Binnen adaptieve lesmethoden in het beroepsonderwijs is scenarioplanning een praktische tool om studenten door middel van variabele scenario’s voor te bereiden op de toekomst. Dit kan worden toegepast op verschillende onderwerpen, waaronder softwaretraining, het leren van soft skills en leiderschapstraining. Ook andere vaardigheden die passen binnen e-learningplatformen en die voor studenten van belang zijn in het beroepsleven kunnen aan bod komen binnen de scenario’s.
De combinatie van onderwijs en technologie, ofwel ed-tech, geeft studenten in beroepsonderwijs de kans om zich op interactieve en innovatieve manieren voor te bereiden op hun toekomstige beroep. Deze leeromgeving leent zich uitstekend voor adaptieve lesmethoden, waar individuele behoeften en zelfontplooiing centraal staan. Bij adaptief leren kunnen verschillende leerstijlen in het lespakket worden opgenomen, zodat studenten zelf invloed hebben op hun leerproces. Ook docenten hebben profijt van adaptieve lesmethoden, omdat ze dankzij de online beschikbare data elke student nauwkeurige feedback kunnen geven. Daarnaast zorgt de verhoogde efficiëntie van dit type onderwijs ervoor dat ze minder administratieve taken hebben, waardoor ze meer tijd overhouden voor andere bezigheden. Kortom, adaptief leren biedt een scala aan voordelen en kansen voor het beroepsonderwijs.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Interdum urna, ornare et enim vulputate nibh euismod nisl. Tempus mus risus velit ullamcorper. Nulla ac aliquet nisi imperdiet sed vestibulum dolor mi. Fringilla ullamcorper lacinia arcu molestie vestibulum aliquet adipiscing arcu risus.
Nulla ac aliquet nisi imperdiet sed vestibulum dolor mi. Fringilla ullamcorper lacinia arcu molestie vestibulum aliquet velit ullamcorper pretium.
Ben je docent in het hoger onderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!
Ben je docent in het middelbaar beroepsonderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!
Wat is adaptief leren exact? Hoe wordt het gebruikt? Wat zijn de voor- en nadelen? En hoe start je zelf met een adaptieve leeromgeving? De whitepaper adaptief leren is speciaal gemaakt voor docenten die lesgeven in het middelbaar en hoger beroepsonderwijs.
