ChatGPT en Hogeschooltaal

Wat is ChatGPT?

ChatGPT (GPT = Generative Pretrained Transformer) is een chatbot waarmee de gebruiker heel snel allerlei soorten teksten, zoals artikelen, brieven, rapporten en verslagen, kan schrijven. Het programma doet dat automatisch, op basis van een enorme hoeveelheid tekstdata. Daardoor is ChatGPT in staat op een menselijke manier te schrijven en te reageren op vragen.

Wat doet ChatGPT?

ChatGPT schrijft zijn teksten automatisch, op basis van de waarschijnlijkheid waarin woorden en zinnen elkaar opvolgen. Die waarschijnlijkheid destilleert het programma uit de enorme hoeveelheid tekstdata waarmee het getraind is. ChatGPT weet echter niet wat de woorden en zinnen die het genereert betekenen en dus wel ook niet of er iets fout gaat. In die zin is ChatGPT dus niet intelligent.

Wat kan ChatGPT?

ChatGPT kan vragen beantwoorden over allerhande onderwerpen, zoals over geschiedenis, wetenschap, technologie etc. Daarnaast kan het allerlei teksten genereren (bijvoorbeeld verhalen, artikelen, rapportages, samenvattingen en vertalingen). Ook kan het spelfouten herstellen en feedback geven.

Wat kan ChatGPT niet?

• Gebruikers van ChatGPT kunnen geen compleet overzicht krijgen van de bronnen die het programma gebruikt heeft voor een gevraagde tekst. Dat komt omdat ChatGPT teksten produceert op basis van een enorme hoeveelheid niet nader gespecificeerde bronnen. De antwoorden van ChatGPT zijn daardoor niet-transparant en moeilijk verifieerbaar.
• ChatGPT kan nog geen teksten produceren op basis van data na 2021. Dat komt omdat de huidige versie van het programma (januari 2023) getraind is op basis van teksten tot en met 2021.
• Het programma kan sommige specifieke vragen (bijvoorbeeld sommige medische, juridische en financiële vragen) niet beantwoorden. Dat komt omdat ChatGPT niet getraind is op die specifieke domeinen.
• ChatGPT heeft geen mening. Het programma kan alleen kennis reproduceren en herstructureren.
• ChatGPT heeft geen besef van wat het zegt en dus kan zichzelf ook niet corrigeren. Dat kan leiden tot systematische bias (vooroordelen) en verkeerde beslissingen. Er is derhalve een risico dat de geproduceerde teksten allerlei raciale en genderstereotyperingen bevatten, die soms behoorlijk verborgen kunnen zijn in de tekst.

ChatGPT en plagiaat

Omdat ChatGPT nieuwe, unieke teksten genereert en geen bestaande teksten toont (zoals gewone zoekmachines doen), is het niet mogelijk om de authenticiteit van zo’n tekst met bestaande plagiaatsoftware te controleren. Inmiddels wordt al wel gewerkt aan de ontwikkeling van software die dit kan. Een Engelstalig prototype dat een (betrouwbare) inschatting maakt of een tekst gemaakt is door een AI-programma is al wel beschikbaar. Voor het Nederlands is een dergelijk programma er nog niet.

ChatGPT en Hogeschooltaal

Een student kan ChatGPT gebruiken om er informatie mee op te zoeken en te vergelijken, er eigen werk aan te spiegelen, stijlfouten op te sporen, citaten te verifiëren of feedback te vragen. Dat is een positieve ontwikkeling. Daarnaast genereert ChatGPT automatisch allerlei soorten teksten voor de student. Als de student daarop reflecteert, dan verhoogt hij zijn kennis- en inzicht niveau.

Met Hogeschooltaal werkt de student zelfstandig aan de verbetering van zijn taalvaardigheid (grammatica, spelling en taalgebruik). Ook het schrijven van diverse beroepsproducten wordt aangeleerd. De kracht van Hogeschooltaal is dat daarbij zowel de lagere- (onthouden, begrijpen, toepassen) als de hogereordevaardigheden (analyseren, evalueren, creëren) van de taxonomie van Bloom worden getraind.

Bronnen: Hogeschool Windesheim, Trouw, Utrecht University en Noordhoff Hogeschooltaal