Hoe ontwikkel je flexpertise in het beroepsonderwijs?

Hbo

Als docent dien je over flexpertise te beschikken én flexibele experts (flexperts) op te leiden, aldus Lonneke Frie , business consultant, HR-docent en onderzoeker (Haagse Hogeschool en Radboud Universiteit). Wat flexpertise is en waarom het belangrijk is voor het beroepsonderwijs, lees je in ‘Het belang van flexpertise in het beroeps en hoger onderwijs‘.

In dit artikel vertelt Lonneke hoe je als onderwijsprofessional flexpertise ontwikkelt en studenten hierin ondersteunt.

Alleen flexperts kunnen flexperts opleiden

In het onderwijs dient iedereen flexpertise te ontwikkelen: leidinggevenden, docenten en studenten. Allen worden geconfronteerd met een werkveld dat voortdurend en snel verandert. Dat vraagt om flexibiliteit. Maar als je flexpertise van studenten vraagt, zal je het eerst zelf moeten laten zien. Flexpertise in het onderwijs begint dus bij de docent, want alleen flexperts kunnen flexperts opleiden. Hoe kun je als docent flexpertise ontwikkelen?

“Als docent dien je je bewust te zijn van jouw expertisegebieden, wat de waarde ervan is voor de verschillende doelgroepen waarmee je werkt en hoe je anticipeert op een veranderende vraag naar expertise. Hierbij dien je al de expertisegebieden zichtbaar te maken, sommige kunnen namelijk verborgen zijn.

In mijn proefschrift onderscheid ik zes interventies voor professionele flexibiliteit die van waarde zijn voor onderwijsprofessionals. Deze interventies zorgen ervoor dat alle expertise boven water komt en bruikbaar wordt en dat stakeholders die expertise gaan waarderen.”

Zes flexpertise interventies

1. Geef een naam aan je expertise cocktail

Een noodzakelijk voorwaarde voor flexpertise is dat je ontdekt wat jouw unieke cocktail van expertise is en daar een naam aangeeft. Dat maakt het herkenbaar voor stakeholders en daarmee vergroot je de kans dat zij jou voor deze expertise benaderen.
“Als je als onderwijsprofessional bekend bent met jouw expertise cocktail, dan kun je studenten (tijdens de les) goed begeleiden bij het zichtbaar maken van hun expertise gebieden. Studenten denken vaak dat ze – door hun beperkte werkervaring – nog geen expertise hebben opgebouwd. Maar de meeste studenten hebben bijbanen en hobby´s waarbij ze interessante expertise ontwikkelen. De ervaring leert dat ze door deze interventie zich bewust worden dat hun opleiding in het teken dient te staan van het vergaren van de expertise die ze nodig hebben om hun carrièredoelen te behalen, in plaats van het halen van een diploma. Dat is een enorme winst als het gaat om studenten te ondersteunen bij het ontwikkelen van flexpertise.”

2. Bepaal welke expertise waardevol voor je omgeving is

Een tweede interventie is bepalen hoe je jouw cocktail van expertise inzet in jouw werk. Dat doe je door een vertaalslag te maken naar de verschillende doelgroepen.
“Zo deel ik tijdens wetenschappelijke congressen mijn verhaal op een andere manier dan wanneer ik in het bedrijfsleven werk of lesgeef aan studenten. Ik pas me aan omdat ik de behoeften van mijn publiek begrijp. Soms zie ik dat experts hun expertise delen met details waar ze zelf heel enthousiast over zijn, maar de aansluiting missen bij hun publiek.”

3. Wees je bewust hoe je veranderingen waarneemt

Ben jij je bewust hoe je veranderingen waarneemt? Herken je de noodzaak tot verandering? Zie je verandering als een kans of heb je liever dat alles hetzelfde blijft? Lonneke adviseert alert te zijn op hoe je veranderingen waarneemt. Soms kan een interventie vanuit het onderwijssysteem hierbij helpen.
“Op de Haagse Hogeschool hebben wij een interventie gedaan om docenten te helpen hun lessen af te stemmen op de behoeften van studenten. De studenten kregen de kans een les te verzorgen op een manier die overeenkomt met hoe zij zelf het liefst les zouden willen krijgen. Een aantal docenten zagen het als een verrijking en leerden dat ze op een hele andere manier les moesten gaan geven. Maar er waren ook docenten die de behoeften van hun studenten niet (h)erkenden – volgens hen was er niks was veranderd. Bij de laatste groep is het de taak van de leidinggevende om met hen in gesprek te gaan om te begrijpen waarom zij het niet als een kans zien.”

4. Breng focus aan in je vernieuwing van expertise

Een vierde interventie is het aanbrengen van focus. Focus aanbrengen betekent dat je je dieper ontwikkelt in je expertise en jezelf vaker vernieuwt. Lonneke licht toe: “Met de tijd bepaal je telkens opnieuw waar je je wel en waar je je niet (verder) in ontwikkelt. Je bent dus continu bezig met het aanscherpen van jouw expertisecocktail. In de praktijk betekent dat dat je soms nee zegt tegen werkzaamheden die je leuk vindt om te doen, want als je je aandacht op te veel zaken richt, verwatert jouw expertise waarschijnlijk.”

5. Creëer opnieuw waarde middels job crafting

Om jezelf te vernieuwen heb je middelen zoals tijd, geld en ruimte nodig. Uit Lonnekes onderzoek blijkt dat professionals soms onterecht denken dat ze deze middelen niet tot hun beschikking hebben. Job crafting trainingen kunnen helpen bij het aanscherpen van het vermogen om de benodigde middelen voor jezelf te creëren, omdat je daarin proactief leert je werk opnieuw vorm te geven en te herdefiniëren, zodat het beter aansluit bij jouw vaardigheden, interesses en motivaties.

6. Waardering vanuit de omgeving

In de laatste interventie richt je je op de vraag in hoeverre je als expert weer even een beginneling durft te zijn. In het huidige onderwijssysteem word je namelijk beloond voor hoe goed je ergens in bent. “Vanuit een flexpertise oogpunt is dat niet genoeg”, vertelt Lonneke. “Experts zouden óók moeten worden aangemoedigd om zich op onbekend terrein te begeven en weer even een beginneling te zijn. Daarvoor zou ook waardering moeten komen.”

Blijf jezelf vernieuwen met de zes interventies

De zes interventies vormen tezamen een vernieuwingscyclus om je als expert telkens opnieuw aan te passen aan veranderende omstandigheden. “Door tijdens je loopbaan herhaaldelijk deze vernieuwingscyclus te doorlopen, zul je als onderwijsprofessional duurzaam inzetbaar blijven. Je zult hoogwaardig onderwijs blijven leveren, een actueel en relevant curriculum blijven ontwikkelen en in staat zijn om flexibele experts op te leiden.”

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Interdum urna, ornare et enim vulputate nibh euismod nisl. Tempus mus risus velit ullamcorper. Nulla ac aliquet nisi imperdiet sed vestibulum dolor mi. Fringilla ullamcorper lacinia arcu molestie vestibulum aliquet adipiscing arcu risus.

Nulla ac aliquet nisi imperdiet sed vestibulum dolor mi. Fringilla ullamcorper lacinia arcu molestie vestibulum aliquet velit ullamcorper pretium.

Nieuwsbrief Hoger onderwijs

Ben je docent in het hoger onderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!

Nieuwsbrief Middelbaar beroepsonderwijs

Ben je docent in het middelbaar beroepsonderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!

Expert
Nieuwsbrief Hoger onderwijs

Ben je docent in het hoger onderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!

Nieuwsbrief Middelbaar beroepsonderwijs

Ben je docent in het middelbaar beroepsonderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!

Ook interessant voor jou

zelfregulatie
zelfregulatie
Help studenten zichzelf te reguleren
Artikel
Hbo
Hbo
Afbeelding van een laptop met onderzoeksresultaten
Afbeelding van een laptop met onderzoeksresultaten
Docenten positief over flexibilisering
onderzoek
Hbo
Hbo
virtueel klaslokaal
virtueel klaslokaal
Virtuele klaslokalen maken lessen leuker
Artikel
Hbo
Hbo, Mbo

Gerelateerde events

Vernieuwde digitale leeromgeving – Noordhoff mbo
Mbo
Mbo
Profielfoto Heleen Torringa
Ethiek voor elke hbo-professional – UITVERKOCHT
Hbo
Hbo
Profielfoto Heleen Torringa
Ethiek voor elke hbo-professional – eXtra editie!
Hbo
Hbo

Vul onderstaand formulier in en ontvang het artikel in je mailbox

Zoeken