Virtuele klaslokalen maken lessen leuker

Hoe virtuele klaslokalen studenten betrokken kunnen houden bij de les

Net als in fysieke klaslokalen is het voor docenten ook in virtuele klaslokalen van groot belang om de aandacht van de studenten vast te houden. Matthew Kraft, universitair hoofddocent onderwijs en economie aan de Brown University, deed samen met zijn team onderzoek naar welke externe factoren afleiding veroorzaken. Hij schat dat de gemiddelde student 15 keer per dag wordt afgeleid door iets wat buiten het klaslokaal plaatsvindt, dit is ruim 2.000 keer per jaar. En in een online leeromgeving zijn studenten vaak nog sneller afgeleid, dus hebben docenten behoefte aan creatieve strategieën om ze letterlijk bij de les te houden. 

Zo zijn social media en andere chatplatformen een grote bron van afleiding onder studenten. Elke keer als er een bericht voorbij komt worden ze even afgeleid. Dit gebeurt niet alleen in fysieke lessen, maar ook in virtuele klaslokalen. Het is dan ook belangrijk dat het gebruik van sociale platformen binnen de leeromgeving beperkt wordt. Om studenten online bij de les te houden heeft Zoom een nieuwe Focusmodus ontwikkeld, waarbij studenten elkaar tijdens de les niet kunnen zien. Docenten kunnen de studenten nog wel op hun beeld zien, waardoor ze direct kunnen ingrijpen als een student toch afgeleid wordt. 

 

Hoewel een zekere mate van verveling en afleiding onvermijdelijk is, kunnen docenten dit wel beperken door de lessen zo interessant en relevant mogelijk te maken. Zo maak je lessen door middel van polls en quizzen bijvoorbeeld al een heel stuk interactiever. De meeste docenten en studenten zijn bekend met Kahoot, maar er zijn veel meer poll- en quiztools beschikbaar, waaronder Quizizz en Quizlet. Polls zijn een leuke manier om een klassikale discussie te beginnen, een moment van reflectie te bieden en in te schatten hoe goed studenten de lesstof beheersen. Naast deze tools kunnen docenten ervaringsgerichte activiteiten bedenken, zoals het opstellen van bepaalde scenario’s waar studenten over kunnen brainstormen. De technologische omgeving biedt hier vele opties voor. 

Virtuele klaslokalen leuk en interactief maken

Om virtuele klaslokalen voor de studenten interessanter te maken kunnen elementen worden gebruikt waar zij vanuit hun persoonlijke leefwereld al bekend mee zijn. Een voorbeeld is het Bitmoji klaslokaal, gebaseerd op de Bitmoji app waarmee je van jezelf een virtueel karakter kunt creëren. Dit karakter kan worden gedeeld op social media-platformen en docenten gebruiken deze Bitmoji dubbelgangers ook steeds vaker om een virtuele versie van een fysiek klaslokaal te creëren. 

Het NewMedia Centre is, samen met de studentenraad van de TU Delft en het LDE Centre for Education and Learning, het Project HoloLearn gestart. Het doel hiervan is om tijdens online onderwijs hologrammen te gebruiken om meer diepgaande sociale interacties tussen studenten en docenten te stimuleren. Dit soort educatieve hologrammen hebben veel potentieel, maar zijn wel nog volop in ontwikkeling. TU Delft wil onderzoeken of deze hologrammen naadloos in online onderwijs kunnen worden geïntegreerd, en wat voor impact dit zal hebben op sociale interacties. 

Virtuele klaslokalen kunnen ook direct gebruikmaken van games om het onderwijs voor studenten nog leuker te maken. Zo kan het leslokaal in het ROC van Twente bijvoorbeeld veranderd worden in een escape room, waar studenten nieuwe vaardigheden leren door puzzels en raadsels op te lossen en opdrachten te maken. De virtuele escape room zorgt voor meer interactie en onderlinge communicatie waardoor de lessen plezieriger worden. Een ander voorbeeld is het DaCapo College in Sittard, waar tijdens lessen in het Virtual Skillslab met interactieve 3D trainingen wordt geoefend. Studenten van de richting economie en ondernemerschap werken hier met behulp van realistische simulaties aan hun klantenservice-vaardigheden waardoor ze goed op de praktijk voorbereid worden. 

 

Goede beginpunten voor virtuele klaslokalen

Docenten willen hun studenten de best mogelijke leerervaring bieden, en dat is met virtuele klaslokalen soms een uitdaging. Vooral voor studenten en docenten zonder ervaring met dit medium kan het een overweldigende ervaring zijn, en duurt het vaak even om aan de online lessen te wennen. In Bulgarije kregen docenten daarom, als onderdeel van het ‘Virtual Classroom’-project van Erasmus en KA1, een trainingsprogramma over digitale leermethoden aangeboden. Zo kregen vier docenten van de vakschool voor telecommunicatie training in computergerelateerde vaardigheden en leerden ze met digitale tools om te gaan. Ook kregen ze tips over het creëren van een virtueel klaslokaal en hoe ze Google tools kunnen gebruiken. 

In sommige gevallen worden virtuele klaslokalen met extra technologie aangevuld. Studenten op afstand kunnen nu bijvoorbeeld door middel van een telepresence-robot ook in de klas ‘aanwezig’ zijn. Zo voelen ze zich meer actief betrokken bij de lessen, ook al zijn ze niet fysiek aanwezig. Bovendien wordt sociale interactie zo nog makkelijker en spontaner. In Frankrijk, bijvoorbeeld, is door het Ministerie van Nationaal Onderwijs het Ted-i-programma ontwikkeld, met als doel om meer dan 4.000 telepresence robots in te zetten voor langdurig zieke studenten, zodat ook zij interactiever en kwalitatief beter onderwijs kunnen krijgen. Met deze nieuwe technologie wordt onderwijs toegankelijk voor iedereen. 

Virtuele klaslokalen zijn zowel een praktische als leuke manier om studenten les te geven. Omdat studenten echter snel zijn afgeleid is het belangrijk dat docenten de lessen zo interessant en interactief mogelijk maken. Hiervoor zijn polls en quizzen een goede manier, en ook het aansporen tot klassikale discussies kan hierbij helpen. Nieuwe technologie als Bitmoji en hologrammen en het gebruik van games ter ondersteuning van het lesmateriaal zorgen er ook voor dat studenten hun aandacht beter bij de les kunnen houden. Voor docenten is het goed om aan het begin van het traject een training te volgen over virtuele klaslokalen en de werking hiervan. Op die manier kunnen zij zoveel mogelijk technieken ontwikkelen om verveling onder de studenten te verminderen en hen enthousiast te maken over deze lesmethode.