Hoe kan ChatGPT bijdragen aan goede toetsing?

Hbo

Heb je het tegenwoordig over toetsing in het onderwijs, dan kan je er niet omheen de vraag te stellen of studenten mogen gebruikmaken van ChatGPT. Daarom gaat dit artikel in op de impact van generatieve AI op het toetslandschap. Want wanneer is het wel en niet verantwoord om studenten ChatGPT te laten gebruiken?

Dit artikel bouwt voort op een eerder artikel, waarin de kenmerken en doelen van diverse gangbare toetsvormen in het middelbaar en hoger beroepsonderwijs worden besproken.

Toetsing en ChatGPT

Met de komst van ChatGPT is het essentieel om heldere afspraken te maken met studenten over het gebruik van AI-tools tijdens toetsen. Maar hiervoor moet je eerst zelf helder hebben hoe generatieve AI op een verantwoorde en waardevolle manier kan worden toegepast in toetssituaties.

Verantwoord gebruik van AI-tools

Voor een verantwoord gebruik is het essentieel dat jouw school expliciete richtlijnen voor het gebruik van generatieve AI opneemt in het onderwijs- en examenreglement. Met name ter preventie van fraude. Deze richtlijnen moeten telkens worden aangescherpt. De mogelijkheden van AI zullen in de toekomst namelijk toenemen.

Zo publiceerde de werkgroep AI van hogeschool Inholland in maart `Statements AI 2024´. Hierin geven zij studenten en medewerkers inzicht in de risico’s en kansen van generatieve AI. Daarnaast is beschreven hoe om te gaan met het vermoeden van fraude door het gebruik van AI.

Waardevolle toepassing van ChatGPT

Je kunt spreken van een waardevolle toepassing van AI-tools bij toetsing, wanneer het antwoord op alle drie de onderstaande vragen “ja” is:

  1. Draagt het studentengebruik van AI-tools bij aan het toetsen van de beoogde leeruitkomsten?
  2. Bevordert het studentengebruik van AI-tools het leerproces?
  3. Krijg je, ondanks het studentengebruik van AI-tools, nog steeds een goed beeld van het competentieniveau van studenten?

Nancy Vis, docent bij Inholland, gebruikt ChatGPT o.a. om het leerproces van studenten te bevorderen: “Ik moedig mijn studenten aan gebruik te maken van ChatGPT. Als studenten slecht werk inleveren, vraag ik zelfs waarom zij ChatGPT niet hebben geraadpleegd als hulpmiddel. Maar altijd met een kanttekening erbij. Ik wil dat mijn studenten kritisch blijven op het werk dat uit AI rolt. Mijn doel is hen te leren deze tool constructief te gebruiken. Hiervoor oefen ik zelf met ChatGPT door teksten, opdrachten en toetsen uit de tool te halen. Door te oefenen, ervaar ik de valkuilen en kansen die AI biedt. Mijn ervaringen gebruik ik in de les. Zo gebruik ik voorbeelden uit ChatGPT om aan te tonen hoe het niet moet. Daarnaast adviseer ik studenten om teksten gegeneerd door ChatGPT goed na te lezen, aan te passen aan de opdracht en de tekst in eigen woorden te formuleren.”

Studentensucces en ChatGPT

Toetsing is een essentieel onderdeel van het succes van studenten. ChatGPT en andere generatieve AI bieden nieuwe mogelijkheden voor studiesucces. Ze kunnen studenten bijvoorbeeld helpen bij het begrijpen van complexe concepten, het verbeteren van schrijfvaardigheden en bij het stimuleren van het probleemoplossend vermogen.

Maar ook als studenten gebruikmaken van Al-tools, moet je nog steeds een goed beeld krijgen van hun competentieniveau. Het vorige artikel over toetsing hanteert de onderstaande indeling van toetsvormen en bespreekt de kenmerken en doeleinden van elke vorm:

  1. Theoretische toetsen
    • Schriftelijk tentamen
    • Essaytoets
    • Mondeling toets
    • Openboek- en Take home tentamen
    • Digitale toets
  2. Praktische toetsen
    • Casus
    • Beroepsproduct
    • Practicumtoets
  3. Portfolioassessment
    • Procesverslag
    • Reflectieverslag

Soms is het niet verstandig om studenten AI-tools te laten gebruiken tijdens toetsen, terwijl het in andere gevallen juist aan te moedigen is. Op basis hiervan zijn hieronder de toetsen gecategoriseerd.

Toetsvormen waarbij ChatGPT-gebruik door studenten wordt afgeraden

Het is niet verstandig studenten gebruik te laten maken van AI-tools om vast te stellen in hoeverre zij beroeps- of vakgerichte kennis paraat hebben. Deze begrijpen, kunnen samenvatten en direct kunnen toepassen. Het gebruik van AI door studenten zou het voor jou lastig maken te beoordelen of ze in voldoende mate over dit soort kennis beschikken.

Wil je deze kennis aftoetsen dan zijn de volgende toetsvormen geschikt:

  • Schriftelijk tentamen op locatie
  • Digitale toets
  • Mondelinge toets
  • Practicumtoets

Studenten mogen natuurlijk wel AI-tools gebruiken bij het voorbereiden op de toetsen. Maar het is en blijft essentieel studenten te begeleiden bij het juiste gebruik ervan. Door zoekmachines en tools als ChatGPT hebben zij laagdrempelig en kosteloos toegang tot enorme hoeveelheden informatie. Het valideren van de informatie is een belangrijk aandachtspunt. Alleen verantwoord gebruik van deze tools kan bijdragen aan het bevorderen van het leerproces.

Toetsvormen waarbij studenten ChatGPT kunnen gebruiken

Het is volkomen acceptabel (en zelfs aan te moedigen) studenten AI-tools te laten gebruiken om te vast te stellen hoe goed ze informatie kunnen vinden en verbanden kunnen leggen. Dit geldt ook als je wilt evalueren of ze standpunten kunnen onderbouwen, effectief kunnen communiceren via geschreven tekst en nieuwe ideeën/perspectieven kunnen presenteren.

De volgende toetsvormen zijn geschikt om deze kennis af te toetsen:

  • Essaytoets
  • Digitale toets
  • Practicumtoets
  • Take home tentamen
  • Casus
  • Beroepsproduct
  • Openboektentamen

Een suggestie is de toetsvragen of opdrachten zodanig te formuleren dat de AI-tool alleen als hulpmiddel wordt gebruikt, maar niet het werk voor de studenten kan doen. Dit bereik je door een specifieke context te creëren. Bijvoorbeeld eentje die een sterk beroep doet op de onderzoekende, creatieve, analytische, probleemoplossende en/of reflectie vaardigheden van studenten.

Bij veel opleidingen moeten studenten naast een beroepsproduct een proces- en reflectieverslag inleveren. Daarin reflecteren ze op het procesmatige gedeelte en zichzelf. Een andere suggestie is dit door te trekken naar andere toetsvormen. Voeg bij elke toets een of meerdere reflectievragen toe, waar studenten moeten beschrijven of en hoe ze AI-tools hebben gebruikt als hulpmiddel. Op deze manier stimuleer je en beoordeel je het gebruik van dit soort tools.

Speel in op de veranderingen

De komst van AI heeft het toetslandschap beïnvloed. Als docent moet je tegenwoordig rekening houden met het feit dat er nieuwe technologieën zijn die de manier waarop studenten leren en toetsen maken veranderen. Deze ontwikkelingen vereisen een evenwichtige combinatie van diverse toetsmethoden. Alleen zo krijg je een volledig beeld van hoe studenten presteren, zowel met als zonder hulp van AI.

Heb je behoefte aan een beknopt overzicht van de kenmerken en doelen van diverse gangbare toetsvormen in het middelbaar en hoger beroepsonderwijs? Lees dan nu het artikel `Toetsing als bouwsteen voor studentsucces´.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Interdum urna, ornare et enim vulputate nibh euismod nisl. Tempus mus risus velit ullamcorper. Nulla ac aliquet nisi imperdiet sed vestibulum dolor mi. Fringilla ullamcorper lacinia arcu molestie vestibulum aliquet adipiscing arcu risus.

Nulla ac aliquet nisi imperdiet sed vestibulum dolor mi. Fringilla ullamcorper lacinia arcu molestie vestibulum aliquet velit ullamcorper pretium.

Whitepaper Zelfregulerend leren

Om zelfregulerend leren in het hoger onderwijs te versterken en ondersteunen, is het goed om eerst te weten wat je dan precies wilt versterken en ondersteunen. Daarom gaan we in deze whitepaper eerst dit concept verder ontrafelen: wat is zelfregulerend leren precies?

Nieuwsbrief Voorgezet onderwijs

Ben je docent in het voortgezet onderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!

Nieuwsbrief Basisonderwijs

Ben je docent in het basisonderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!

Whitepaper Gamification

Hoe kun je gamification inzetten in jouw les? Wat zijn de voor- en nadelen? De whitepaper gamification is speciaal gemaakt voor docenten die lesgeven in het middelbaar en hoger beroepsonderwijs. Een super handig document voor de innovatieve docent die meer wil doen met gamification, maar nog niet precies weet waar te beginnen.

Podcast Stress en Prestatiedruk

Jongeren ervaren door diverse maatschappelijke ontwikkelingen nóg meer druk. In deze podcast wordt vertelt hoe je jongeren die vastlopen kan helpen, hoe je hen begeleidt bij het maken van studiekeuzes en waarom het loont om jezelf kwetsbaar tegenover je leerlingen/studenten op te stellen.

Trendrapport hoger onderwijs 2023

In dit onderzoek zijn we op zoek gegaan naar antwoorden op vragen zoals: Hoe gaan docenten om met veranderingen en welke impact hebben ze op belangrijke aspecten als studentenwelzijn, zelfsturing en zelfregulerend leren? En niet te vergeten, hoe integreren we AI op een effectieve manier in het hoger onderwijs?

 

Whitepaper Ethiek

In deze whitepaper stipt Heleen aan hoe ethiek geïntegreerd kan worden in het hoger beroepsonderwijs. Van alle hbo-docenten. In stage- en afstudeerbegeleiding en in de lessen van vakdocenten. Van docenten business, techniek en bedrijfskunde tot social work, verpleegkunde en kunst. Kortom, in alle kennisdomeinen van het hoger onderwijs.

Whitepaper Generatie Z

Wat is de kracht van Generatie? Wie is Generatie Z? Hoe ontstaat een generatie eigenlijk en wat is de rol van docenten en werkgevers bij het voorkomen van jobhoppen. Laura Bas, spreker en Gen Z expert geeft organisaties advies over het bereiken en behouden van jong talent en geeft antwoord op bovenstaande vragen in dit whitepaper.

Whitepaper Adaptief leren

Wat is adaptief leren exact? Hoe wordt het gebruikt? Wat zijn de voor- en nadelen? En hoe start je zelf met een adaptieve leeromgeving? De whitepaper adaptief leren is speciaal gemaakt voor docenten die lesgeven in het middelbaar en hoger beroepsonderwijs.

Nieuwsbrief Hoger onderwijs

Ben je docent in het hoger onderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!

Noordhoff Academy

Differentiatie in de klas.

Bij differentiatie in het onderwijs doet de docent proactief aanpassingen om recht te doen aan verschillende leerbehoeften. Van individuele leerlingen, of van kleine groepen leerlingen. Maar het kan ook onbedoeld stigmatiserend werken en leiden tot een selffulfilling prophecy. Je eigen onbewuste differentiërende gedrag leren kennen, is dan ook een voorwaarde voor effectieve differentiatie in de klas.

Nieuwsbrief Middelbaar beroepsonderwijs

Ben je docent in het middelbaar beroepsonderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!

AI toetsen
Nieuwsbrief Hoger onderwijs

Ben je docent in het hoger onderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!

Nieuwsbrief Middelbaar beroepsonderwijs

Ben je docent in het middelbaar beroepsonderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!

Ook interessant voor jou

4 scenario’s toekomstig onderwijs
Artikel
Hbo
Hbo, Mbo
docent en leerlingen die elkaar een High Five geven
docent en leerlingen die elkaar een High Five geven
Groeiende behoefte aan soft skills
Artikel
Hbo
Hbo, Mbo
experimenterend leren
experimenterend leren
Experimenterend leren: meer ruimte voor het proces
Artikel
Hbo
Hbo, Mbo

Gerelateerde events

Vernieuwde digitale leeromgeving – Noordhoff mbo
Mbo
Mbo
Profielfoto Heleen Torringa
Ethiek voor elke hbo-professional – UITVERKOCHT
Hbo
Hbo
Profielfoto Heleen Torringa
Ethiek voor elke hbo-professional – eXtra editie!
Hbo
Hbo

Vul onderstaand formulier in en ontvang het artikel in je mailbox

Zoeken