AI, zowel zwaard als schild

Waar hebben we het over?

Allereerst een begripsafbakening: kunstmatige intelligentie bestaat al lang. Denk aan spamfilters, spellingcheckers, virtuele assistenten. Waar we vandaag over praten, is generatieve kunstmatige intelligentie: AI die kan automatiseren, voorspellen, herkennen en classificeren, en die teksten, afbeeldingen, video’s, muziek of andere gegevens kan genereren op aanwijzing van de gebruiker.

Die aanwijzing, dat is de prompt. Voor een bruikbaar resultaat moet de prompt zo uitgebreid mogelijk zijn en zoveel mogelijk context bevatten. Dat goed doen, is een vaardigheid op zich. Tip van Wilco: wie AI effectief wil gebruiken, focust niet op één allesomvattende prompt maar gaat in dialoog met de tool. Zo kom je gaandeweg tot een steeds beter resultaat.

AI voor de docent

AI gaat met 100 procent zekerheid ons werk veranderen. Daarom moeten we ervoor zorgen dat we zelf bepalen hoe dat gebeurt. We moeten het niet over ons heen laten komen. Wij, docenten, hebben een grote verantwoordelijkheid om dat vorm te geven.

Vraag jezelf eens af, zegt Wilco, of AI een deel van je talige taken misschien sneller, beter of goedkoper kan doen. Dat geeft jou de kans om meer tijd te steken in de essentie van je vak. Denk aan een advocaat, die het opzoeken van arresten overlaat aan AI, om zich te kunnen focussen op het echt belangrijke werk: de pleitnota. Of de verloskundige, die eenvoudige vragen van aanstaande ouders door de chatbot laat beantwoorden, en zelf aanschuift bij de ingewikkelder gesprekken. Hierbij is de verwachting is ook dat jonge ouders zelfs makkelijker vragen stellen aan een Chatbot dan aan de verloskundige.

AI voor de student

Dan de studenten. Die zijn vaak handiger met AI dan wij. Maar hoe gebruik je het slim in het onderwijs? Er ligt een enorm grijs gebied tussen plagiaat, ‘vals spelen’ met AI en zinvolle inzet. Om daarover na te denken, introduceert Wilco onze ijkpersoon van vandaag: Nick. Nick wil graag leren mét AI en niet het gevoel krijgen dat hij het stiekem moet doen. Hoe krijgen we Nick blij? En hoe zorgen we ervoor dat hij daadwerkelijk door de leercurve heen gaat, en niet alleen de antwoorden overneemt?

Reserves

Niet alle aanwezigen staan te trappelen om AI toe te passen in de les. Een paar docenten vragen zich af in hoeverre AI iets toevoegt? Moeten we studenten niet eerst analytische vaardigheden aanleren? En welke parate kennis moet de student straks nog beheersen? Is het bijvoorbeeld nog nodig ze te leren handmatig een vliegtuig te besturen? Met andere woorden: hoe blij is Nick later nog? Het zijn twijfels die niet meteen weggenomen kunnen worden. Er is nog veel onzeker.

In de actiestand

Na de presentatie van Wilco en de lunch gaat de zaal actief aan de slag onder leiding van dagvoorzitter Martine Mingaars. Martine is docent bij Fontys Academy for the Creative Economy in Tilburg. Ze doceert creatieve vakken als Concept Denken, Design Thinking en Experience Design. Met originele opdrachten zet ze de aanwezigen in groepjes in de actiestand.

Zoals: “Maak een tekening van hoe jij de invloed van AI op jouw werkveld ziet.” En: “We reizen drie jaar vooruit in de toekomst. Onze hogeschool heeft een prijs gewonnen voor de meest innovatieve opleiding op het gebied van AI. In de gang staan vertegenwoordigers van de pers op ons te wachten. Wat ga je hen vertellen?”

Een greep uit de ideeën:

1. Een aantal docenten ziet AI vooral als ondersteuning bij het onderwijs. Als hulpmiddel om lesstof te visualiseren. Als buddy/assistent voor software developers in opleiding. Waarbij meteen de vraag wordt gesteld: zijn er over een paar jaar überhaupt nog wel software developers nodig?
2. Een andere toepassing is de student in realtime verbinding stellen met servers: met mobiele telefoon, smartwatch, Google Glass. Waarmee we automatisch op het terrein komen van de ethiek: mag dit wel? Een docent van dansopleiding Codarts zegt in reactie dat met hulp van AI nú al de lichamelijke conditie van studenten wordt gemonitord.
   Meer weten over AI en ethiek? De volgende Aan Tafel!-sessie van Noordhoff, op dinsdag op 14 mei in Amsterdam, gaat hier dieper op in.
3. AI kan heel goed als medium, als leerstofvoorziening worden ingezet. Giet boekenlijsten in een spreekwoordelijke trechter, en de student krijgt lesstof op maat aangereikt. Of denk aan een studenten-chatbot: een archief met leerstof, gevuld door de studenten zelf, ook te gebruiken als digitale assistent waar studenten 24/7 met hun vragen terecht kunnen. Eén IT-opleiding is al gestart met een schoolversie van ChatGPT, speciaal voor eerstejaars studenten. Zo krijgen ze structuur aangeboden en blijft de theorie voor hen behapbaar.
4. Een vierde toepassing is AI als middel voor studenten om leerstof actief te verwerken: laat studenten van de leerstof goede prompts verzinnen om door AI een foto, video, muziekstuk of boek te laten maken.

Ook opdrachten kunnen op maat gemaakt worden, en door AI nagekeken.
Meer weten over hoe je met hulp van AI sneller opdrachten kan nakijken? De laatste Aan Tafel!-sessie van Noordhoff, op 15 oktober in Eindhoven, gaat hier dieper op in.

Of laat ChatGPT 20 mogelijke vragen voor een toets opstellen met de antwoorden erbij.

Eerste contouren

Zo beginnen de contouren van leren met AI zich af te tekenen. We hebben nog niet iedereen kunnen overtuigen, maar velen zagen we na afloop van de sessie nog lang napraten en vol ideeën terug naar school vertrekken. We zijn heel benieuwd wat de volgende sessies over dit onderwerp gaan brengen!

Wil je ook meedenken, meepraten, en ideeën uitwerken over AI in het hoger onderwijs? Schrijf je dan in voor een van de volgende Aan Tafel!-sessies van Noordhoff!