AI en arbeidsmarkt, hoe sluit je aan als docent?

Laat studenten van jongs af aan experimenteren

Herbert: “Ik denk dat het goed is dat mensen al op jonge leeftijd worden uitgedaagd en onder andere met vele vormen van techniek in aanraking komen. Dat ze zelf ervaren wat programmeren en kunstmatige intelligentie is en de ruimte krijgen om hierin zelf te experimenteren. Zo ervaren en zien ze wat er allemaal mogelijk is. Ik zie in mijn vriendenkring bij andere docenten dat het best wel moeilijk is om lessen in bijvoorbeeld robotica en kunstmatige intelligentie te geven. Ze hebben te weinig tools, middelen, mensen en geld om dit te doen. Dat vind ik een gemiste kans.”

“Laat studenten hun Ikigai zoeken. Ook wel bekend als de Japanse zienswijze van waar je goed in bent, waar je in gezien en gewaardeerd in wordt. Het is te makkelijk om te zeggen: ‘volg je passie’. Het gaat ook om waar je voor betaalt krijgt én waar je uitdaging in vindt. Dat is wat ik meegeef aan jongeren, ga zelf op zoek en durf te kijken naar wat je leuk vindt en kan. Maar wees ook realistisch naar waar behoefte aan is.”

Hou je kennis up-to-date

“In het domein van kunstmatige intelligentie gaan de ontwikkelingen heel snel. Wat een jaar geleden nog op academisch niveau plaatsvond, kan een gedreven mbo-student, met toegepaste software pakketten, zich nu heel snel eigen maken. Er zijn veel tools beschikbaar, denk aan chat GPT of GAN: generative adversarial network. Hetzelfde gebeurt met robotica.

Het toepassen van AI wordt vaak als spannend ervaren, maar wanneer het voor ons praktisch is zoals met gezicht en stemherkenning de telefoon bedienen, wordt AI al snel geaccepteerd. De technologie en beschikbare hulpmiddelen veranderen zo snel dat  kennis van een jaar geleden, nu in veel gevallen out-dated is. Wat ook weer betekent dat als studenten zich verdiepen in de laatste ontwikkelingen, zij snel actueel en praktische kennis kunnen opdoen.

Het is nooit te laat om je als docent in nieuwe technologie te verdiepen. Alleen al vanwege de vraag naar toekomstig personeel zouden we alle studenten in de gelegenheid willen stellen om kennis te maken met de diversiteit die  techniek te bieden heeft. En niet onbelangrijk: als laatste worden we allemaal vroeg of laat zelf blootgesteld aan robots en de vele vormen van AI. Ik hoop dat docenten zich blijven ontwikkelen op het gebied van AI. Daarnaast zijn er genoeg  gastdocenten / sprekers uit het bedrijfsleven of andere organisaties om nieuwe kennis bij te brengen. Zo is de NLAIC de aangewezen organisatie als het gaat om kunstmatige intelligentie.

Het zou mooi zijn als docenten interesse weten te wekken, passie overbrengen en daarmee studenten nieuwsgierig maken. Als het docenten lukt om studenten te inspireren om zelf op zoek te gaan en jongeren aansluitend te begeleiden in het gebruik van hulpmiddelen. Alle kennis is tegenwoordig te vinden waarmee de focus als docent meer komt te liggen op het motiveren en het stimuleren van zelf op onderzoek gaan.”

Maak techniek aantrekkelijker voor jongeren

“Alhoewel de meesten er nog niet mee bezig zijn als 18-jarige, kan het geen kwaad om leerlingen vroeg inzicht te geven in carrièrekansen. Bijvoorbeeld door inzichtelijk te maken welke vacatures vooral gevraagd worden en wat zo’n baan praktisch inhoudt, wellicht zelfs inclusief het salaris. Ontwerp je leeromgeving zo dat er ruimte is voor experimenteren en zelf onderzoekend leren. In de US is het vrij gebruikelijk overzichten te publiceren met de meest gezochte functies inclusief het bijbehorende salaris. Zo wordt zichtbaar dat een loodgieter, software- of robotprogrammeur nog steeds goed betaald worden. Het heeft in bepaalde sectoren niet veel met opleidingsniveau te maken.

Het is vaak juist goed als mensen na een aantal jaar naar een andere baan gaan. Ze ontwikkelen zichzelf en het bedrijf krijgt zo weer kennis van een ander bedrijf. Wil je jezelf blijven ontwikkelen, dan kan ander werk en / of een andere organisatie verrijkend zijn, wellicht ook voor ons als maatschappij.

AI vaardigheden waar veel vraag naar is

“Een van de vakgebieden is computer vision. Als ik een T-shirt bijvoorbeeld 1000 keer laat vallen, zou de camera (software) 1000 verschillende T-shirts zien. We trainen dan een neuraal netwerk om bijvoorbeeld ‘textiel’ te generaliseren tot een classificatie. In dat vakgebied zijn  veel mensen werkzaam die daarvoor naar Nederland zijn gehaald. Denk vooral aan landen als India, maar ook Zuid- en Oost Europa.

Alleen al op dit vakgebied hebben we dus veel  kennis aangetrokken. De Nederlandse arbeidsmarkt voor bijvoorbeeld de opleidingen computerscience en informatica zal blijvend groot zijn en waarschijnlijk afhankelijk van kennismigranten blijven. ASML is een relevant voorbeeld in deze.

Kortom, er liggen veel kansen voor het opleiden van meer studenten in het technische domein. Het arbeidstekort is nu al nijpend en zal alleen maar groeien. Meerdere initiatieven zullen hard nodig zijn, met urgentie en een goed plan van aanpak.”

Blijf feedback uit het bedrijfsleven ophalen

“Ongedwongen ontmoetingen tussen studenten, docenten en  het bedrijfsleven kunnen veel betekenen. Een mooi voorbeeld vind ik Science Cafes waar op een avond een specialist in begrijpbare taal de laatste ontwikkelingen in zijn of haar vakgebied uitlegt en in gesprek gaat met de zaal. Wellicht kunnen ook bedrijven sessies organiseren om kennis en toekomstige uitdagingen te delen. Ik geloof erg in informele ontmoetingen met relevante thema’s en sprekers die kunnen inspireren. Vele ontwikkelingen gaan nu zeer snel en hoe mooi is het om daar meer mensen bij te betrekken en jongeren te inspireren!”