Ook de docent moet vernieuwen

Noordhoff
redactie
Hbo

De wereld verandert in rap tempo. Ook het onderwijs moet mee in deze stroom van versnelling en vernieuwing. In de derde Noordhoff Aan Tafel-sessie discussiëren docenten en sprekers daarom over: Hoe bereiden we studenten NU voor op de banen van MORGEN? Keynote speaker Martijn Ruissen van Fontys Hogeschool ICT gelooft dat het Open Onderwijsmodel daarbij kan helpen: “De beroepspraktijk heeft ‘responsive professionals’ nodig. Wij leiden studenten op die wendbaar, innovatief en verantwoordelijk zijn. Via gepersonaliseerd onderwijs; want iedere student ontwikkelt zich anders.”

In hartje Utrecht schuiven zo’n tien docenten aan voor het rondetafelgesprek. Allen geïnteresseerd in hoe zij studenten optimaal kunnen voorbereiden op de banen van de toekomst. En nieuwsgierig naar hoe anderen onderwijsvernieuwing daarbij inzetten. Martijn Ruissen geeft inzicht in het model Open Onderwijs dat Fontys Hogeschool ICT sinds 2008 steeds verder heeft verfijnd. “We leggen het eigenaarschap bij de studenten. Zij bepalen wat ze willen leren en hoe ze leren. Dat doen ze in challenges vanuit het werkveld. Ze maken een plan met bijbehorende criteria. In meerdere feedbackmomenten – met docent, werkveld of medestudent – toetsen we of de competenties die bij de criteria horen worden behaald.”

Docent ontwikkelt naar coach

Hoe weet een student wát hij moet leren of wat hij nodig heeft, vraagt één van de aanwezigen. Martijn: “In het eerste halfjaar laten we studenten kennismaken met het vakgebied. Bovendien leren we ze vaardigheden aan, zodat ze zelf kunnen bepalen wat ze nodig hebben voor een challenge. De docent heeft daarin een coachende rol.” Eén van de rondetafelgasten vraagt of daarvoor niet een andere type docent nodig is. “Moeten we juist de docent voorbereiden op het lesgeven van de toekomst?” Dat beaamt Martijn. “De docent die al 20 jaar lang doet wat hij doet, is het grootste struikelblok. Je moet wel mee willen in de vernieuwing en afstappen van het traditionele lesgeven. Ons docententeam werkt net als in het bedrijfsleven met een wekelijkse stand-up waarin we issues met elkaar bespreken.”

Stelling: kennis modulair aanbieden

Als een student zelf kiest wat hij wil leren, zijn boeken dan nog nodig? Die vraag past bij een van de stellingen die deze dag op tafel komt: Kennis moet modulair en alleen digitaal aangeboden worden. Hier is niet iedere docent het mee eens: “Het ligt aan de behoefte van de student. Soms wil hij iets op papier, in een structuur die al is uitgedacht.” Martijn vindt het juist passen bij hoe zijn studenten informatie verzamelen. “Ze zoeken online naar die brokjes kennis die zij op dat moment nodig hebben.” Eén van de aanwezigen trekt de vergelijking met de educatieve uitgever als platenmaatschappij. “Het boek is het album, de module het liedje. Je bent flexibel in wat je luistert en in welke volgorde.”

Stelling: assessments boven tentamens

Studenten binnen het Open Onderwijsmodel krijgen geen tentamens, wel zijn er tijdens een challenge allerlei feedbackmomenten, met docent, werkveld of medestudent. “Dit is ‘betekenisvol’ toetsen, het is een onderdeel van het leren zelf”, geeft Martijn aan. Een mooie brug naar de stelling die de groep krijgt voorgeschoteld: Assessments zijn beter in staat om het niveau van een student te toetsen dan tentamens. Over wat dan een assessment is, lopen de meningen uiteen. Maar dat een tentamen niet de heilige graal van het toetsen is, daarover is iedereen het eens. Eén van de docenten: “Ik zie dat een tentamen een enorme druk op de student legt. Door de spanning wordt een toets dan niet gehaald. Het toetsen op kennis en begrip kan op andere manieren, bijvoorbeeld via het portfolio.”

Noordhoff en vernieuwen: andere vorm en doelgroep?

Het rondetafelgesprek doet de magen rommelen. Na het verorberen van de goedgevulde lunchboxes vertelt Bob van Opstal, segment manager mbo & hbo, over de ambities van Noordhoff. “Als educatief uitgever moeten we mee met de versnelling en innovatie. Nu bieden we zo’n 800 boeken aan en zo’n 110 titels digitaal via Studiemeister. We willen naar digital first, waarbij we meer educatieve vormen kunnen aanbieden zoals video en audio. Daar doen we overigens al een pilot mee, Anywyse. Docenten moeten bovendien de mogelijkheid hebben om zelf keuzes te maken in materialen, om zo een eigen online les te creëren. Data-inzichten over het gebruik van het materiaal moeten hen daarbij helpen.”

Stelling: Noordhoff het voortouw nemen

Martijn grijpt nog even terug op dat zijn studenten zelf hun lesstof bij elkaar verzamelen: “Moet de student ook niet een doelgroep zijn voor Noordhoff?” Een andere docent vraagt zich af of co-creatie met het werkveld voor vernieuwend lesmateriaal kan zorgen. Bob geeft aan dat Noordhoff voor andere doelgroepen zeker de ogen niet moet sluiten. Passend bij de stelling: Een kennispartner als Noordhoff moet vooroplopen bij onderwijsinnovatie. “Niet zozeer vooroplopen, maar vooral zichtbaar aanwezig zijn”, wordt er geroepen. Eén van de docenten noemt het een ‘metafunctie als kennisdoorgever’. “Jullie hebben zoveel contacten. Deel al die mooie best practices van onderwijsinstellingen en docenten. Daar kunnen wij weer van leren!”

Er is meer…

In maart en april 2023 zijn Aan tafel-sessies georganiseerd in Eindhoven, Arnhem, Utrecht, Amsterdam en Rotterdam. Hier vind je samenvattingen van alle sessies »

Wil je je aanmelden voor de volgende editie van Aan tafel! laat het ons weten en we nemen contact met je op.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Interdum urna, ornare et enim vulputate nibh euismod nisl. Tempus mus risus velit ullamcorper. Nulla ac aliquet nisi imperdiet sed vestibulum dolor mi. Fringilla ullamcorper lacinia arcu molestie vestibulum aliquet adipiscing arcu risus.

Nulla ac aliquet nisi imperdiet sed vestibulum dolor mi. Fringilla ullamcorper lacinia arcu molestie vestibulum aliquet velit ullamcorper pretium.

Nieuwsbrief Hoger onderwijs

Ben je docent in het hoger onderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!

Nieuwsbrief Hoger onderwijs

Ben je docent in het hoger onderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!

Ook interessant voor jou

Profielfoto van Bert Wenaart
Profielfoto van Bert Wenaart
Voedsel of vriend? De moraliteit van de bio-industrie
Lesmateriaal
Hbo
Hbo
Tussenuur met Noordhoff podcast spoken word
Tussenuur met Noordhoff podcast spoken word
Podcast #32: Spoken word
Podcast
Basisonderwijs
Basisonderwijs, Hbo, Mbo, Voortgezet onderwijs
Differentiëren: aansluiten op onderwijsbehoeften
Artikel
Hbo
Hbo, Mbo

Gerelateerde events

Profielfoto Heleen Torringa
Ethiek voor elke hbo-professional – UITVERKOCHT
Hbo
Hbo
Profielfoto Heleen Torringa
Ethiek voor elke hbo-professional – eXtra editie!
Hbo
Hbo
Grip op persoonsvorming in het basisonderwijs
Hbo
Hbo

Vul onderstaand formulier in en ontvang het artikel in je mailbox

Zoeken