Backward design: begin met het einde voor ogen

Drie fasen van het curriculum

Een curriculum is een uitgebreid plan, met leerstof en leeractiviteiten, welke helpt om onderwijs goed vorm te geven. Behalve het opstellen van leerdoelen, hoort de manier van toetsen ook in het curriculum opgenomen te worden. Dit alles heeft te maken met je eigen visie als docent: wat vind je belangrijk in het toetsen? Welke ruimte bied je studenten om zelf te experimenteren en met vragen te komen?

Een curriculum kan in drie fasen verdeeld worden. De eerste fase gaat over het plan, de tweede over de uitvoering en de derde fase over de daadwerkelijke uitvoering. Modellen zoals backward design, helpen om het curriculum op alle drie de fasen sluitend te krijgen. “Als school kun je bijna niet zonder backward design. Het zorgt ervoor dat je doelgericht aan de slag gaat met het ontwerpen van je onderwijs. Juist doordat je weet wat studenten aan het einde moeten kennen en kunnen, kom je ook tot passende activiteiten. Dit leidt weer tot studenten die beter aansluiten bij wat de arbeidsmarkt van ze vraagt.” legt Koevoets uit.

Backward Design

Bij de gewenste leeruitkomsten beginnen en van daaruit je onderwijs vormgeven; dit is heel beknopt wat Backward Design doet. Wiggins en McTighe beschreven in 1998 het principe achter het ontwikkelmodel: Backward Design. Koevoets: “Beginnen met het einde voor ogen passen we toe door eerst de randvoorwaarden op te stellen bij onze opleiding. We luisteren goed naar bedrijven op de arbeidsmarkt. Aan de hand van de Bachelor of Engineering (BEng) hebben wij acht competenties opgesteld. Al deze competenties hebben beroepstaken die horen bij de toekomstige rol op de arbeidsmarkt van studenten”.

“We werken aan de hand van een ster. Daarin staan onderdelen van onze visie, met denkvragen. Wat willen we van onze studenten vragen aan motivatie, inzet en sturing? Hoe ziet onze toetsing eruit? En wat willen we zelf bijdragen aan het onderwijs? Studenten gaan met praktische voorbeelden aan de slag. Daarbij willen we af van de extrinsieke motivatie om één dag voor de toets te starten met leren. Studenten kiezen bij ons zelf wat ze willen  leren en wanneer. Dit zorgt voor intrinsieke motivatie.

Gemotiveerde studenten

“Een klas heeft bij ons 56 studenten, met daarbij 2 docenten. Studenten hebben een menu met lessen, waaruit ze kunnen kiezen. We zien dat jongeren zich serieus genomen voelen, omdat ze zelf hun leerproces vorm kunnen geven. Ook de duidelijke link met de praktijk maakt dat studenten gemotiveerd blijven”.

“Ik voer dagelijks gesprekken met studenten, zo heb ik als docent echt een coachende rol. Als opleiding vinden we de persoonlijke vaardigheden van studenten belangrijk. Als een student meer wil weten over een onderwerp, kan ik als docent de leerroute wijzen naar een kennisclip of podcast, zodat de student zelf meer over het onderwerp te weten komt”.

Mogelijkheid van gepersonaliseerd onderwijs.

Een samenhangende en duidelijke werkplanning is belangrijk voor Backward Design. Scholen die hiermee werken, kiezen vaak perioden en lessen uit waarin aan bepaalde leerdoelen gewerkt wordt. Backward Design is populair onder de huidige scholen. Het geeft de mogelijkheid voor meer gepersonaliseerd onderwijs, je kunt als docent de ontwikkelingen goed volgen én snel dingen aanpassen als dit nodig mocht zijn.

“Ik hoor van studenten terug dat ze voor het eerst in hun lerende leven iets onthouden van de studie. Dat is waar ons onderwijs over wil gaan. Wij stellen de randvoorwaarden op, studenten maken zich het proces en de inhoud eigen” sluit Koevoets af.

Meer willen weten over innovatief lesgeven, lees de whitepaper Adaptief leren

Joost Koevoets
Docentcoach en leerteam coach
Hogeschool Utrecht