Sunneklaas, wie kent het niet

De presentator en podcastmaker Jan Roos is op 6 november 2025 door de politierechter vrijgesproken van opruiing. Hij stond terecht vanwege uitspraken in zijn programma RoddelPraat over het Waddeneiland Ameland. Volgens Roos waren zijn uitlatingen over journalisten “satire” en was het niet de bedoeling om geweld aan te moedigen. De rechter oordeelde dat de uitzending vooral humor bevatte en vond de boodschappen niet strafbaar. Roos stelt nu dat het Openbaar Ministerie (OM) met de strafvervolging “totaal zijn boekje te buiten is gegaan” en dat hij en zijn gezin zware schade hebben geleden. Zijn grondrechten zouden met voeten zijn getreden; daarom wil hij zowel materiële als immateriële schadevergoeding eisen. Roos ziet de uitspraak als een belangrijke bevestiging van de vrijheid van meningsuiting.

Bekijk de nieuwsberichten ga aan de slag met de onderstaande vragen.

Jan Roos eist schadevergoeding na vrijspraak voor opruiing

Jan Roos vrijgesproken van opruiing bij Sunneklaas: “Het was humor, meer niet”

Vragen

1. In hoeverre mag de overheid iemands vrijheid van meningsuiting beperken? Bespreek met behulp van art. 7 Grondwet hoe de rechter het onderscheid maakt tussen satire en strafbare opruiing.
2. Onder welke voorwaarden kan een verdachte, na een vrijspraak, een schadevergoeding eisen van de Staat? Noem de wettelijke grondslagen (bijvoorbeeld art. 89 Sv en het leerstuk van de onrechtmatige daad) en licht toe hoe materiële en immateriële schade worden berekend.
3. Het Openbaar Ministerie beslist autonoom of vervolging “opportuun” is. Welke belangen weegt het Openbaar Ministerie daarbij af (art. 167 Sv) en hoe had het Openbaar Ministerie in deze zaak kunnen voorkomen dat een schadeclaim ontstaat?
4. Stel dat Roos de Staat civielrechtelijk aansprakelijk stelt. Welke elementen van de onrechtmatige daad (art. 6:162 BW) moet hij dan aantonen, en welke verweren kan de Staat voeren om aansprakelijkheid te betwisten?
5. Welke invloed hebben strafzaken tegen bekende personen op de vrijheid van meningsuiting in Nederland? Bespreek hoe de media en het Openbaar Ministerie een balans kunnen vinden tussen het bestrijden van haat en het beschermen van satire.