De kracht van thematisch werken binnen wereldoriëntatie

Thematisch werken heeft in steeds meer basisscholen in Nederland de aandacht. Dit is niet zomaar: deze geïntegreerde aanpak biedt veel voordelen. Thematisch werken is een manier van lesgeven waarbij de leerstof wordt aangeboden rond een centraal thema. In plaats van aparte vakken, zoals geschiedenis, aardrijkskunde, biologie of burgerschap los van elkaar te behandelen, worden deze vakken in een samenhangend geheel aangeboden. Dit maakt leren leuker én effectiever. Welke voordelen biedt thematisch werken zoal?

Meer begrip door samenhang

Nieuwe kennis blijft beter hangen wanneer het verbonden wordt met bestaande kennis. Dit wordt ook wel ‘mentaal klittenband’ genoemd. Hoe meer samenhang leerlingen ervaren, hoe makkelijker het voor ze is om nieuwe informatie te onthouden en te begrijpen. Daarom werkt thematisch onderwijs zo goed: het geeft kinderen een compleet beeld en maakt leren logischer en zinvoller.

Een voorbeeld van thematisch werken bij wereldoriëntatie is het thema Hunebedbouwers uit Plein Junior van Noordhoff. Dit is een thema voor groep vijf. In dit thema ontdekken leerlingen de geschiedenis van opgravingen van voorwerpen, zoals een bijl of een munt uit deze tijd. Ze leren meer over de provincies van Nederland bij Wereldwijzer en wat Drenthe met hunebedden te maken heeft.

Bij aardrijkskunde leren leerlingen over zwerfkeien en de ijstijd. Natuur en techniek gaat in op hoe hunebedbouwers van zwerfkeien een hunebed konden bouwen en over de kracht van een hefboom. Hoe het leven van de hunebedbouwer eruitzag komt bij geschiedenis aan bod, wat voor graan er verbouwd werd bij natuur en welke regels en afspraken zij maakten komt terug in burgerschap. Al deze informatie komt allemaal bij elkaar als het onderdeel digitale geletterdheid leerlingen laat nadenken over de vraag: ‘Hoe zoek je op een goede manier naar informatie?’ Naast de informatie en kennis die samenkomt, worden leerlingen ook gestimuleerd om de kennis te gebruiken. De pleinopdracht aan het einde van elk thema is daar een voorbeeld voor.

De samenhang uit dit voorbeeld stimuleert leerlingen in het zien van verbanden en helpt hen de leerstof als geheel te begrijpen, in plaats van als losse feiten.

Efficiëntie en tijdswinst

Daarbij biedt thematisch werken ook voordelen voor jou als leerkracht, zoals meer ruimte in je lesrooster! Doordat verschillende vakken in één thema worden geïntegreerd, hoef je als leerkracht minder tijd te besteden aan afzonderlijke vakken. Dat is een voordeel, aangezien de schooldag vaak al goed gevuld is.

Thematisch werken biedt leerlingen een context waarin de leerstof betekenisvoller wordt. Dit versterkt het mentale klittenband en helpt leerlingen de stof beter te onthouden. Het werken met thema’s maakt het onderwijs efficiënter en biedt meer ruimte voor verdieping.

Deze verdieping geeft de kans om als groep helemaal ondergedompeld te worden in een thema. Het eerdere voorbeeld van de hunebedbouwers kan bij handvaardigheid gebruikt worden om van klei voorwerpen na te maken. Bij tekenen kan er gekozen worden om met houtskool tekeningen te maken en zo te ervaren hoe mensen met elkaar communiceerden. Thematisch werken biedt leerlingen zo een breed begrip van het onderwerp en helpt ze verbanden te leggen tussen de verschillende vakgebieden.

Hogere betrokkenheid van leerlingen

Leerlingen leren beter als ze intrinsiek gemotiveerd zijn. Dit kan bij thematisch werken zomaar het geval zijn, door de afwisseling die er ontstaat. Leerlingen zijn met vele vakgebieden en leerinhouden bezig op hetzelfde moment. Ook de praktische toepassingen binnen thema’s maken het leren bovendien leuker en dynamischer. Zo kan het dat leerlingen meer betrokken en nieuwsgierig zijn, wat de leerresultaten weer positief beïnvloedt.

De Pleinopdracht is de ultieme werkvorm om leerlingen te betrekken bij hun eigen leerproces en creativiteit. Hierin kunnen zij hun eigen kennis en ervaring gebruiken en die delen met hun medeleerlingen. Door samen te werken, leren leerlingen van en met elkaar, wat de betrokkenheid vergroot. De opdracht biedt bovendien de mogelijkheid om nieuwe vaardigheden te leren en om te laten zien wat je al kunt; wat goed is voor het zelfvertrouwen van de kinderen. Dit alles draagt bij aan een dynamisch en interactief leerklimaat waarin leerlingen zich actief kunnen ontwikkelen.

Actief en samenwerkend leren

Doordat leerlingen in een thema werken, kunnen ze verschillende vakken toepassen in een samenhangende situatie, wat de transfer van kennis vergroot. Binnen deze aanpak is er veel ruimte voor actieve werkvormen, wat niet alleen de samenwerking tussen leerlingen bevordert, maar ook zorgt voor tijdsbesparing.

Dit maakt het mogelijk om meer aandacht te besteden aan actief en samenwerkend leren. Door deze praktische aanpak leren leerlingen belangrijke vaardigheden zoals overleggen, plannen en presenteren. Thematisch werken biedt leerkrachten ook de kans om met collega’s samen te werken en een gezamenlijke visie te ontwikkelen, wat het teamgevoel versterkt. Zo ontstaat er een dynamisch leerklimaat waarin zowel leerlingen als leerkrachten zich verder kunnen ontwikkelen.

De Pleinopdracht biedt leerlingen de kans om actief samen te werken aan een project dat hen uitdaagt om hun kennis en vaardigheden te verbinden en toe te passen in een betekenisvolle context. Dit sluit goed aan bij de voordelen van thematisch werken, zoals het bevorderen van de transfer van kennis en het versterken van de betrokkenheid. De Pleinopdracht stimuleert niet alleen samenwerking, maar biedt ook ruimte voor creativiteit en zelfstandigheid. Meer informatie hierover is te vinden in de methodebrochure van Plein Junior.

Taal- en leesontwikkeling binnen thematisch werken

Thematisch werken biedt scholen de ideale gelegenheid om taal- en leesontwikkeling te bevorderen. Leerlingen leren niet alleen de stof, maar passen deze ook daadwerkelijk toe in praktische situaties. Bovendien kunnen leerlingen hierdoor ook beter leren omgaan met belangrijke vaardigheden zoals het kritisch beoordelen van informatie. De combinatie van vakken en de focus op realistische, integrale vraagstukken maakt thematisch werken een krachtige manier om kennis te verbinden en te verdiepen.

Thematisch werken bevordert niet alleen de betrokkenheid en samenhang, maar biedt leerlingen ook een breder perspectief en helpt hen de leerstof beter te onthouden. Als het daarbij ook nog tijdswinst oplevert en een samenwerking door de hele school heen, kan het zomaar zijn dat meer scholen in Nederland thematisch onderwijs gaan aanbieden.

Benieuwd naar een methode voor thematisch werken in wereldoriëntatie? Ontdek Plein Junior op Pleinjunior.nl en laat je leerlingen onderdompelen in een wereld vol kennis en verwondering.

Bronnen:

  1. Harskamp, E. (2014). Thematisch leren: Onderwijs in samenhang. Van Gorcum.
  2. Van der Meij, H., & Veen, W. (2017). Handboek didactisch ontwerpen. Noordhoff Uitgevers.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Interdum urna, ornare et enim vulputate nibh euismod nisl. Tempus mus risus velit ullamcorper. Nulla ac aliquet nisi imperdiet sed vestibulum dolor mi. Fringilla ullamcorper lacinia arcu molestie vestibulum aliquet adipiscing arcu risus.

Nulla ac aliquet nisi imperdiet sed vestibulum dolor mi. Fringilla ullamcorper lacinia arcu molestie vestibulum aliquet velit ullamcorper pretium.

Nieuwsbrief Basisonderwijs

Ben je docent in het basisonderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!

Thematisch werken wereldoriëntatie
Nieuwsbrief Basisonderwijs

Ben je docent in het basisonderwijs en wil je niets missen? We informeren en inspireren je graag met onze e-mailnieuwsbrieven. Laat ons weten waarover je op de hoogte gehouden wilt worden!

Ook interessant voor jou

De kracht van samenhangend taalonderwijs
De kracht van samenhangend taalonderwijs
Whitepaper: De kracht van samenhangend taalonderwijs
Whitepaper
Basisonderwijs
Basisonderwijs
Engels in het basisonderwijs, wel of niet vroeg beginnen
Engels in het basisonderwijs, wel of niet vroeg beginnen
Engels in het basisonderwijs: wel of niet vroeg beginnen?
Whitepaper
Basisonderwijs
Basisonderwijs
Tussenuur met noordhoff podcast wiskundig denken
Tussenuur met noordhoff podcast wiskundig denken
Podcast #5: Wiskundig denken – Erik van Haren
Podcast
Basisonderwijs
Basisonderwijs, Hbo, Mbo, Voortgezet onderwijs

Gerelateerde events

Webinar Slimme Samenhang in het Basisonderwijs
Slimme Samenhang in het Basisonderwijs
27 mrt
15:30
- 16:30
Basisonderwijs
Basisonderwijs
Op de foto staat een meisje dat leest vanaf een scherm
Themamiddag Lezen – 16 april 2025
16 apr
13:30
- 16:45
Basisonderwijs
Basisonderwijs
Koersen op Kerndoelen Lelystad
22 mei
13:00
- 18:00
Basisonderwijs
Voortgezet onderwijs, Basisonderwijs

Vul onderstaand formulier in en ontvang het artikel in je mailbox

Zoeken